Genel Başkan Mehmet Bayraktutar’dan D.İ.B Kuruluş Yıl Dönümü Açıklaması

Genel Başkan Mehmet Bayraktutar’dan D.İ.B Kuruluş Yıl Dönümü Açıklaması

Diyanet Sen Genel Başkanı Mehmet Bayraktutar Diyanet İşleri Başkanlığının kuruluş yıl dönümü münasebetiyle yazılı bir basın açıklaması yayınladı. Bayraktutar: ‘‘Ülkelerde din hizmetlerinin sunumu her ülkenin kendi gelenek ve kültüründen gelen özelliklere göre şekillenmektedir. Türkiye’de din hizmetleri geçmişten günümüze hep bir kamu hizmeti olarak görüle gelmiştir. Osmanlı devleti çoğunluğun dini olan İslam dini ile ilgili işleri olduğu gibi azınlıkların dini işlerini de kamu hizmeti anlayışı içerisinde idare etmiştir’’ şeklinde konuştu.

Diyanet-Sen Genel Başkanı Mehmet Bayraktutar Diyanet İşleri Başkanlığının tarihsel sürecini ele alarak yaptığı basın açıklamasında ‘‘Osmanlı devletinde İslam dinine dair işler ve Müslümanlara sunulacak din hizmetleri, bir devlet görevlisi olan Şeyhülislam tarafından idare edilmiştir. Şeyhülislamlık, İmparatorluğun son iki asrına gelinceye kadar vakıflar ve din hizmetlerinin yanında adliye ve eğitim hizmetlerini de yürütmüştür. Tanzimat’tan sonra, adliye ve maarif nezaretlerinin kurulmasıyla birlikte Şeyhülislamlığın yetki alanı sadece dini konularla sınırlı hale gelmiştir. Ömürleri boyunca bu hizmeti sürdürmek üzere atanan Şeyhülislamların devlet erkânı arasındaki konumunda zaman içerisinde değişimler olmuş; daimi olarak Divan (Bakanlar Kurulu) üyesi kabul edildikleri zamanlar olduğu gibi, gerektiğinde Divana katıldıkları zamanlar da olmuştur. Son dönemlerde kabine sistemine geçildikten sonra Şeyhülislam, Şer’iye ve Evkaf Nazırı adıyla kabine üyesi sayılmış ve görev süresi, üyesi olduğu hükümetin ömrüne bağlı hale gelmiştir şeklinde konuştu.

Tarihin bütün alanlarında var olmanın en büyük görselini Diyanet İşleri Başkanlığı olarak gösteren Diyanet Sen Genel Başkanı ‘‘Cumhuriyetin ilanından önce, kurtuluş savaşı ve yeni bir devletin kurulması gibi son derece olağanüstü hallerin yaşandığı bir zaman diliminde kurulan TBMM Hükümeti döneminde de din hizmetleri ihmal edilmemiş, 3 Mayıs 1920 tarihinde oluşturulan hükümette, Osmanlı dönemindeki Şeyhülislamlık ve Evkaf Nezaretinin hizmetlerini deruhte etmek üzere Şer’iye ve Evkaf Vekâleti adı altında bir bakanlık yer almış ve 3 Mart 1924’te Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluncaya kadar ülkede din hizmetlerini yürütmüştür. Din hizmetlerinin politikanın dışında ve üstünde tutulması gerektiği düşüncesinden hareketle kaldırılan bu bakanlık, Osmanlı devletindeki Şeyhülislamlık ile Türkiye Cumhuriyetindeki Diyanet İşleri Başkanlığı arasında köprü vazifesi görmüştür.

Cumhuriyetin bir kurumu olmakla birlikte tarihsel kökeni itibarıyla Şeyhülislâmlığa dayanan ve onun geleneksel misyonunu sürdürmek üzere kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevi, kuruluş kanunu olan 3 Mart 1924 tarihli ve 429 sayılı Kanun’da ‘İslam dininin itikat ve ibadet alanıyla ilgili işleri yürütmek ve dini kurumları idare etmek’ şeklinde ifade edilmiştir. Ülkedeki tüm cami ve mescitlerle bunların görevlilerinin idaresi Başkanlığa verildiği gibi tekke ve zaviyelerle bunların görevlisi olan şeyhlerin idaresi de Başkanlığa verilmiştir. 1925 yılında tekke ve zaviyelerin kapatılması ile birlikte bunlara dair hususlar Başkanlığın görev alanından çıkarılmıştır’’ dedi.

Diyanet İşleri Başkanlığının Cumhuriyet sonrası yeni yüzü olarak tanımladığı, özellikle 2000’li yıllardan sonra daha şeffaf bir yapı haline getirilen Diyanet İşleri Başkanlığının kavramlara, emirlere sıkışmayan, Devletin resmi duruşunu teşcilleyen bir donanım kazandığını ifade etti. Bayraktutar; ‘‘429 sayılı yasa Başkanlık teşkilatı ve kadroları hakkında bir husus içermemiş, ancak 1924-1926 yılları bütçe kanunlarında kadro dereceleri ve sayıları belirtilmeksizin merkez teşkilatında, Reis, Heyet-i Müşavere, memurin-i merkeziye ve müstahdemin-i muhtelife; taşra teşkilatında ise müftiler, müftimüsevvidleri, müstahdemin-i ilmiye, vaizler, dersiamlar ve müftilikler müstahdemini kadroları maaş yekûnu olarak yer almıştır ifadelerine yer verdi.

Diyanet Sen Genel Merkezi olarak kuruluşundan bu güne din alanında sayısız hizmetler sunan Diyanet İşlerinin kuruluşunu mutlulukla yad ettiğini ifade eden Bayraktutar; ‘‘Varlığı ile devlet bütünlüğünü tamamlayan, varlığın  var olma sebebini bireylere hatırlatan, kutsallığımızın emanetini en iyi şekilde icra etmeye çalışan Diyanet Personelimizin her zaman yanında olduğumuzu ifade etmeye gerek duymadan, kalplerde iman ışığını en güvenilir kaynaklarca iletmeye aracı olan 130 bin personelimizin bu özel gününü ayrı ayrı kutluyoruz dedi.’’